Dr.sc.Ilmi VELIU, drejtor i Muzeut Kërçovë Imam Vehbi Ismail prof. Mithat Frashëri (një punim në një debat të organizuar nga Muzeu Alfabeti i Manastirit)

Më 1 shtator 1979, 36 vjet më parë, duke marrë pjesë në një miting shqiptarësh në Chicikago, dhe u prit me aktivitet njohtova dhe një patriot i madh i palodhshëm, Imam Vehbi Ismaili i cili jetoi, veproi dhe shërbeu si predikues i xhamisë në Shqipëri për në Detroit.

Në bisedë e njoftova se ne shqiptarët që jetonim, punonim dhe vepronim në Chicikago, në kuadër të Shoqatës së Rinisë Shqiptare,, ”, ku kishte një shqiptar të lidhur nga të gjitha trojet, kishim vendosur që më 3 tetor, para fillimit të përgatitjeve të festës për flamur, për të organizuar një lloj tribune apo memoriali kushtuar 30 vjetorit të vdekjes së kombit gjenial Mithat Frashëri.

Unë isha shumë i befasuar dhe mendjemadh, kur imami Vehbi Ismaili më njoftoi se duartët e punës kishin porositur dhe përgatitur trupin pa jetë Mithat Frashëri dhe që ai dhe një atdhetar i afërt, Talat Karagjozi, kishin organizuar dhe zhvilluar të gjitha ceremonitë, fetare dhe kombëtare , në lidhje me përgatitjen dhe varrosjen e djalit të Abdul-Mithatit Frashërit.

Megjithëse kaluan 30 vjet të plota nga dita kur vdiq Mithat Frashëri, imami Vehbi Ismaili u emocionua pa masë dhe llogaria për Mithat Frashëri filloi nga e para.

Një të Dielë, më saktë më 2 tetor 1949, në orën 12 të ditës, shoku i ngushtë dhe i besueshëm Mithatit, Talat Karagjozi, kishte shkuar për ta takuar atë dhe duke biseduar në hotelin bashkatdhetar në Livingston,,, në New York, ku ai ishte vendosur atdhetar shqiptar. Ai ishte i shokuar kur e kuptoi për herë të parë se kishte shëndet nuk ishte i mirë. Pas alarmit që Talat u kishte dhënë shqiptarëve që e njihnin Mithatin, hoteli kishte menaxhuar urgjentisht tre mjekë shqiptarë, Doktor Laci, Ilia Chapulari NUC dhe Kota. Menjëherë dhe në çast është bërë një inzheksion. Mjeku Laçi i tha Talatit se sulmi në zemër kishte qenë vërtet serioz dhe shumë serioz. Nëse përsëritet përsëri zort që mund të fryjë Talat kishte hedhur në njohje Imam Vehbi Ismailin, mbesën e tij dhe mikun më të ngushtë dhe Mithatin më të besueshëm, zotin Hasan Dosti. Nga nata e inzheksionit ai kishte fjetur pak, por në 7:30 të mëngjesit Pastaj të hënën bëri një lëvizje të fortë të këmbës dhe krahut.

Në 9:10 minuta kishin përsëritur të njëjtin veprim dhe lëvizje. Imam Vehbi Karagjozi dhe Talat, të cilët kishin ruajtur tërë natën, përsëri kishin paralajmëruar doktorinin dhe në të njëjtën kohë iu afruan shtratit, ata filluan të flasin dhe ata prekën duart, por ai nuk lëshoi ​​zë. Pas dy-tre minutash, u ktheva prapa meje, tha Imam Vehbiu, kishte hapur sytë, ai kishte bërë shenjën e rënies, ai vuri dorën e djathtë në dorën e tij dhe kishte mbetur kështu me sy të hapur pa një rrjedhë nga goja.

Ne që ishim pranë tij e kuptuam që jeta e tij mbaroi përpërherë tha Imami Vehbi dhe konfirmoi që mjeku shqiptar që brenda pak minutash erdhi dhe qëndroi në kokë …

Imami Vehbi Ismaili tregoi një teori tjetër që qarkullonte dhe mbante rrethore midis shqiptarëve që Mithati si kundërshtar kryesor i komunizmit ishte, kishte helmuar ndërmjetësin sekret të Titos ata Enverin që në atë kohë ishin të shumtë në Amerikë dhe Evropë.

Atëherë trupi i pajetë i patriotit ishte vendosur në një sallë të madhe, ku ishin vendosur kurora kurora nga 25 organizata, grupe të ndryshme dhe personalitete. Impromptu, fjalimi kishte mbajtur Nuci Kota në emër të Komitetit Kombëtar “Shqipëria e Lirë”, Grigor Tashko, në emër të Unionit Ndërkombëtar të Fshatarëve, “dhe” Znj Gold Velka në emër të rinisë shqiptare me origjinë amerikane. Fjalimet u mbajtën në anglisht, por edhe në anglisht. Arkivoli ishte i mbuluar me flamurin kombëtar dhe salla kishte rreth 300 vetë. Procesioni ishte shumë i gjatë deri në varrezat “Frencklifft” në New York. Kryetari i Komitetit “Shqipëria e Lirë” pas vdekjes së Midhat Frashërit, u transferua tek ai më i besuari i mikut më të ngushtë dhe bashkëpunëtorit të marrë, avokati Hasan Dosti Pranë varrezave, arkivoli kishte lëshuar nga makina dhe kishte mbajtur në krahët e tij, në vendin ku do të varroset.

Me këtë rast, At Paul Rado kishte mbajtur një fjalim ku ndër të tjera ai tha, … … Sot kemi humbur përgjithmonë, shërbëtor i Shqipërisë. Sot nën këtë muzgur të qiellit, trashëgimtari i denjë Frashërllinjëve, Birmingham dhe apostulli i Rilindjes Angleze, robni i rezistencës së kombit të madh të kombit, pikërisht kur ai po luftonte para botës së lirë për liri dhe komb të vet, një shpresë e madhe në mesin e aq dëshpërimisht, Mithat Frashëri, për tu shuar shuar. Një mik tjetër i Mithatit, Baedhyl Pogoni, recitoi disa vargje nga poema,,, “Drita jote e shkruar nga gjeniu Mithat Frashëri …: mërgimi në një tokë të huaj, i internuar në qiellin e zi .. ceremonia e varrimit kishte përfunduar se ai ishte zëvendësuar edhe Mithatin kryesimin e Komitetit për Shqipërinë e Lirë,, “Hasan Dosti”, të fjalimit që atëherë ishte botuar në gazetën Flamuri, “, i cili posedonte Imam Vehbi Ismaili. Ja fjala e fundit Hasan Dosti për Mithat Frashëri.

Lindur më 25 Jan181818. Ai ishte i tillë